lørdag 15. august 2015

Crkva Sv. Ilije

Crkva Sv. Ilije
Som tidlegare antyda, har feiren bragt denne skrivaren til Kroatia, og eit aldri så lite reisebrev er på sin plass. Ikkje fordi det som skal forteljast er så veldig spektakulært, men fordi det av familiære grunnar vart stor  hugnad då vi snubla over Crkva Sv. Ilije, eller St. Eliakapellet, som vel er ei nærliggjande omsetjing.

Kapellet låg der ingen skulle tru at nokon ville byggje eit gudshus. På 897 meters høgd, på kanten av ei stupbratt fjellside inne i det som i dag er Biokovo naturpark. For å kome seg dit, måtte ein køyre på ein veg som knapt burde vore godkjent for steinbukkar, og næraste sivilisasjon låg sikkert ei mil vekke, og 500 meter nærare havflata.

Altarpartiet
Men der hadde ein altså bygd eit kapell. Og ikkje bare eitt, når sant skal seiast. Noko av det som var spesielt med naturparken var at det var mange slike kapell og kyrkjer - over 87 seier dei - og at det hadde vore høg munkeaktivitet i desse områda som var vanskeleg å nå for andre folk. Munkar likar jo som kjent ikkje å bli forstyrra.

Sjølve Eliakapellet er frå rundt 1800, og er av dei yngste kapella i fjella der. Det vert betjent av presten i Podgora, som slik eg forstod det har ei messe i året der. 20. juli, minnedagen for Elia og tilfeldigvis den dagen eg var der.

Desverre var vi for seint eller for tidleg ute for messa, for vi var heilt åleine der.  Eg traff heller ikkje på nokon av dei 21 reptilartane som held til i parken, men turen vart likevel ein suksess, takka vere eit lite kapell med eit familiekjært namn.

Elia på æresplassen i kyrka. I alle fall går eg ut frå at det er Elia.

søndag 9. august 2015

Isid'or

St. Isidors minne er ingen ølblogg, men ein bloggpost om øl tvinger seg på. Saka er nemleg slik at medan eg leita gjennom ølhylla på ein butikk i Kroatia i ferien, kom eg over eit øl som ropte etter å bli omtala på denne nettstaden.

Isid'or er namnet på ølet, og som om det ikkje var nok, er ølet brygga av trappistmunkar. Trappistane er av dei strengaste ordenane i Moderkyrkja. Dei brukar liva sine til kontemplativ bøn, men i følgje Benedikst regel skal dei ordne det dei treng for dette livet sjølv. Trappistane produserar derfor også varer som dei sel til inntekt for klostera sine. Dei er kjende for osten sin, og i Hong Kong hugsar eg at ein kunne få kjøpt trappistmjølk i butikkane. Men mest kjende er dei nok for ølet sitt.

Elleve bryggeri rundt i verda kan skryte av at dei brygger trappistøl. Det vil seie at ølet er brygga innanfor klostermurane, at munkar enten har gjort det sjølv eller hatt oppsyn med brygginga, at inntektene går til klosteret eller vert gjeve vekk og at det er ein streng kvalitetskontroll på ølet. Noko som igjen gjer at trappistøl vert rekna som noko av det beste ølet ein kan få tak i.

Isidor var ikkje den Isidor eg trudde. Eg trudde i farta at trappistane hadde funne det for godt å ære Isidor av Sevilla med eit øl, noko som ikkje stemte. Synd, men eg sat framleis med ei flaske trappistøl med namnet Isid'or. Kor ille kunne det vere?

Etter litt lesing av det som stod med mikroskopisk skrft bakpå flaska, viste det seg at Isid'or vart brygga for å markere at ein hadde brygga øl i klosteret i 125 år. La Trappe kjem frå trappistklosteret i Koeningshoeven i Nederland, og broder Isidorus var den første bryggaren i klosterbryggeriet. Ikkje han Isidor eg trudde altså, men eg vart litt kunnskap rikare.

Så smaken. Det byrja med eit snev av kamferdrops og villbringebær, før det sakte kom eit snev av rå laks og timian på høgre side i munnen, medan det frå venstre trengde seg på med lakris og kristorn. Neida. Eg berre tullar. Ølet smakte slik eg forventa det frå La Trappe. Det vil seie søtleg og bittert og skikkeleg godt. Eg skal ikkje late som eg gjorde nokon djupare analyse, og dessutan har det gått nokon veker sidan eg drakk ølet. Men godt var det. Slik trappistane brukar å få ølet sitt. Godt øl der pengane går til gode folk.   

St. Isidors minne er framleis ingen ølblogg, men eit minneøl for St. Isidor av Sevilla er ingen dum ide....